The one that got away (@!!@^!)

Zondag 28 september 2008 waren Mariëtte en ik al vroeg in de ochtend aan het zoeken op de Oost. Wat wij vaak doen is aan de binnenkant van de meest oostelijk gelegen duinrichel gaan zitten en dan in alle rust met verrekijker en scoop alle bosjes afzoeken. Op deze manier verstoor je weinig en na enige tijd zie je van alles “eruit” komen. Ook nu weinig schokkends, veel Zwartkoppen, een Tuinfluiter, twee Braamsluipers etc.. Na een minuut of 10 vond ik, op ca. 150 m afstand, aan de luwe kant van een Meidoorn een vogel die me heel erg in verwarring bracht. Leek nog het meest op een kruising van een Tuinfluiter en een Bonte Vlieg, maar het was geen van beiden. Ik had eigenlijk geen tijd om Mariëtte erop te wijzen, behalve de opmerking “ik iets heel vreemds” want de vogel was al na hooguit 30 seconden weer uit beeld verdwenen, als reactie op een andere struinende vogelaar die de bewuste meidoorn op ca. 20 meter was benaderd. Alles verdween, en ik heb hierna niets meer kunnen terugvinden. Wat doe je dan: (1) een schetsje maken (zie hieronder), en (2) er vooral niet over praten (er wordt al genoeg misgekleund).

Ik was het beest eigenlijk al weer vergeten totdat ik de Birding World van september 2008 op de deurmat viel. Daarin trof ik tot mijn grote afschuw twee zeer fraaie foto van mijn mysterie vogel (blz 374), de 3e of 4e Bruine Vliegenvanger voor de UK, op Fair Isle, 24 september 2008. Na het zien van deze foto’s was er voor mij is er geen twijfel meer, ik had een bruine Viegenvanger in Nederland gezien, en laten glippen waar iedereen bij was! Behalve dit constateren kon ik er natuurlijk verder weinig mee. Een aantal essentiële details had ik niet gezien of kon ik vanwege de afstand en de vluchtigheid niet registreren, geen tweede waarnemer, geen foto’s, en dat op een eiland vol vogelaars (op het moment van de waarneming liepen er zeker 10 op de oostpunt te vogelen). Naderhand indienen heeft geen zin om allerlei goede en minder goede redenen. Ik heb me natuurlijk wel de weinige resterende haren uit de kalende schedel getrokken: hoe kon ik zo stom zijn!

Achteraf, nu (september 2009) een jaar later, terwijl ik me voorbereid op weer een oktoberweek op Vlieland, laat zich het e.e.a (voor zover dat mogelijk is) redelijk verklaren: ik was er gewoon niet goed op voorbereid. Ik verkeerde in de veronderstelling dat een Bruine Vlieg vooral als een wat rare Grauwe Vliegenvanger moest worden gezien met de lichte ondersnavel basis als cruciaal kenmerk, wat het dus helemaal niet is. Zonder ooit bewust een goede foto gezien te hebben, en zonder veldervaring met deze soort was ik er niet klaar voor. Merkwaardig genoeg had ik de meer dan leerzame foto’s van de waarneming op 3 en 4 oktober 2007 in Flamborough Head, East Yorkshire (Birding World 2007; 20: 425 – 428) absoluut niet paraat, terwijl BW altijd diverse keren van a tot z doorneem. Conclusie: (1) nog beter voorbereiden ook op het onmogelijke (trip naar Beidahe boeken?), (2) bij twijfel, hoe belachelijk dan ook, waarschuwen.

Peter de Knijff

• Meer X files