‘Dat is een Vale Lijster, man!!!’ “Ja, man…!!!”

Vrijdagochtend 20 oktober 2017 stapten we na een kop warme koffie bij Grand Café Promenade met z’n allen op de eerste boot naar Vlieland. DT3 was begonnen! Het weer was onstuimig met een harde ZW wind en regelmatig fikse buien. De overtocht verliep voorspoedig en tijdens de overtocht vermaakten we ons met een twintigtal Zeekoeten, drie Alken, wat Jan-van-Genten en een Beflijster vliegend langs de boot. Berichten vanaf het eiland dat het er ramvol met vogels zat, bereikten ons al snel en zodra we vlak onder de oostkust van Vlieland voeren maakte een blik door de verrekijker op de lucht boven het eiland duidelijk dat daar geen woord aan gelogen was. Dat zag er spannend uit!

Na snel fietsen gehaald te hebben, te zijn ingecheckt bij Hotelletje de Veerman, een blik op Buienradar en de naderende lucht, besloten Roelof de Beer, Rob Halff, Vincent Hart en ondergetekende dat we tot de lunch eerst maar eens gingen vogelen in de luwte en de dekking van het dorp. Via de bosjes onder de vuurtoren, de tuin achter ’t Armhuys, de begraafplaats en de tuintjes midden in het dorp vogelden we rustig in oostelijke richting. Op het moment dat het begon te regenen, besloten we een kop koffie te pakken om de hoek bij het Praethuys. De koffie werd een lunch en toen het ophield met regenen, besloten Rob en Roelof een extra jas te halen bij de Veerman om daarna verder te gaan vogelen aan de noordkant van het dorp. Vincent en ik gokten op luwte in de achtertuinen tegen de Waddendijk en zodra we het M.A. de Ruyterglop door liepen, bleek onze gok niet verkeerd. Er was relatieve luwte en de tuinen zaten behoorlijk vol met vogels. Enigszins versneld zijn we naar de meest oostelijke tuinen gewandeld om vervolgens heel systematisch en rustig in zuidwestelijke richting de tuintjes een voor een af te vogelen.

In de achtertuin van Dorpsstraat 65 vonden we tussen de Merels een Koperwieken een eerste winter Beflijster en terwijl Vincent vanaf het pad bovenop de dijk probeert een tweede Beflijster zonder takje voor het oog op de foto te krijgen, zoek ik rustig met mijn verrekijker de tuin af. Op dat moment stokt de adem in mijn keel: midden in m’n kijkerbeeld zie ik een lichtgrijze lijsterkop vanachter een Buxusstammetje me strak aankijken. Een vrij smal en spierwit wenkbrauwstreepje en een dun, wit baardstreepje knallen eruit! Op dat moment draait de vogel een slag, verdwijnt de kop achter een tak, maar kijk ik op een vrij egaal groenbeige rug en zie ik een hagelwit, flinterdun vleugelstreepje… Mijn hart bonst in mijn keel en ik kan maar aan één dingen denken: “Dit is bingo! Dit is bingo!” In de stress kijk ik om mij heen om te zien waar ik mijn camera heb gelaten en tot m’n schrik zie ik hem twee tuintjes verderop staan. Na een fractie twijfel besluit ik de vogel los te laten en trek ik een sprintje naar mijn camera. Even later kijk ik door de zoeker en blijkt de vogel nog steeds op de zelfde plek te zitten; half verscholen achter de Taxus. Ik druk af en alsof ik mijn eigen ogen niet geloof check het display van de camera. Nog steeds die egaal groenbeige rug met dat heel dunne, eng witte streepje… Ik begin van binnen te koken. “Kom er uit, kom er uit, kom er uit…” en op dat moment springt de vogel iets naar voren, komt ineens vrij en zie ik die abrikoos-oranje kleurige flanken. Ik druk weer af, check opnieuw m’n display alsof ik het niet durfde te geloven, maar op dat moment wist ik het zeker. Dit was de jackpot! Op dat moment schijn ik met een vrij hoge stem Vincent te hebben geroepen: “Je moet nú hier komen! Ik heb iets héél engs!” Vincent kwam snel naar beneden in de verwachting dat het ging om een lastige determinatie van een vogel die niet ideaal op de foto stond... Omdat de vogel inmiddels volledig achter een standbeeld in de tuin verdwenen was en ik bij wijze van spreken echt even in mijn arm geknepen moest worden, liet ik hem maar gewoon mijn display zien… ‘Dat is een Vale Lijster, man!!!’ “Ja, man…!!!”

‘Nu moet ik de vogel alleen nog even zien’, merkte Vincent droogjes op. We hadden direct weer focus en wachten gespannen tot de vogel weer zou verschijnen. Na wat voelde als een eeuwigheid, maar wat in werkelijkheid slechts enkele tientallen seconden duurde, hipte de vogel weer achter het standbeeld vandaan. ‘Dat is hem!!!’ De vogel vliegt het boompje van de Beflijster in en laat zich open en bloot bekijken. Onze camera’s ratelen.

We ballen onze vuisten en vieren kort ons feestje. Maar direct besluiten we de taken strak te verdelen. Vincent houdt de vogel in de gaten – die laatste besluit echter vrijwel onmiddellijk uit beeld te verdwijnen – en ik sla alarm. We bellen eerst Rob en Roelof; die lopen immers vlak in de buurt, maar dat telefoontje mislukt, dus ik open Whatsapp en maak in de DT-appgroep melding. “Vale Lijster!!!”, gevolgd door de locatie en een paar ‘back-of-camera’ (BOC) foto’s om de melding wat kracht bij te zetten. Aan twijfel heeft op zo’n moment niemand behoefte.

Meteen daarna heb ik er een RBA met wat BOC’s uitgegooid om ook de mensen op de vaste wal op de hoogte te brengen van de vondst van de Vale Lijster. Inmiddels belde Rob me terug en vroeg waar hij precies moest zijn. Ik schijn een wat onsamenhangend verhaal opgehangen te hebben en uiteindelijk gezegd te hebben ‘kom nou maar hier heen, dan zie je vanzelf wel waar je moet zijn!’. De strekking was duidelijk: jullie moeten nú komen!!! Na korte tijd arriveerden Rob en Roelof, helemaal uitzinnig. Na hun felicitaties en omhelzingen druppelden de eerste anderen ook binnen. De vogel was nog steeds uit beeld, Vincent had hem meer naar links in een andere tuin in zien vallen en niemand had hem verder nog gezien. Terwijl de groep groeide, speurde iedereen geconcentreerd de tuintjes af. Het duurde minuten, en voor mij een eeuwigheid, maar plotseling riep een van ons: ‘Daar zit hij! Daar zit hij! Midden op het grasveldje!!!’. Dat was een pak van mijn hart. Foto’s werden gemaakt, er werd gejuicht en de handen konden de lucht in! Het was genieten!

Deze vogel is de achtste voor Nederland en pas de tweede twitchbare na de vogel van Texel van 1988. Twitchers uit heel Nederland kwamen met speedboten, watertaxi’s, snelboten en reguliere veerboten naar Vlieland om de vogel te twitchen. Tot de avondschemer van zaterdag 21 oktober liet de vogel zich met tussenpozen fraai zien tot hij hoog over de bebouwing wegvloog en verdween. Een 25-tal stoere zoekers hebben op zondag 22 oktober tevergeefs gezocht.

De dag dat de Vale Lijster gevonden werd, 20 oktober 2017, is ook de zesde sterfdag van een van de grondleggers van Deception Tours, vriend en nestor Hans ter Haar. Het maakt de vondst van deze zeldzaamheid extra bijzonder. Deception Tours zoals Hans ter Haar, Leo Heemskerk en Ferry Ossendorp het ooit bedoeld hebben, leeft en het concept van gezamenlijk zoeken met een groep fanatieke vogelaars, maar vooral vrienden op een goede plek in de goede tijd, bewijst zich weer opnieuw! We hebben die avond meermaals het glas geheven op Hans en op de lijster. Het bleef nog lang onrustig op Vlie…

Vincent Hart & Jaap Denee

• meer verhalen uit 2017