Ontdekking van de Havikarend

Vanaf 7 april 1995 tot 26 augustus 1995 liep ik stage op het eiland Vlieland. De residentie was in “de Zwaluw” een huisje nabij het Posthuys in West-Vlieland. Bijna de gehele periode woonde ik hier samen met Peter Waanders welke onderzoek verrichte naar Koolmezen voor het RIN in Heteren. Meerdere malen gedurende de 5 maanden op Vlieland was ik succesvol in het vinden van Strandplevieren op de Vliehors (de Sahara van het noorden), en op 17 september probeerde Peter zijn geluk ook om de Strandplevier aan zijn Vlieland-jaarlijst toe te voegen. Helaas was Peter niet succesvol maar daarentegen vond hij een andere fraaie vogel op zijn expeditie hier.

Het “deceptiontour” weekend ging de laatste dag in, uitermate succesvol na de vrijdag (15 september) waarin ik samen met Eus van de Burg een Sperwergrasmus in één beeld met een Ortolaan vond en de dag later kon genieten van een fraaie juveniele Waterrietzanger (ontdekt door Ruud van Beusekom) in enkele Rozenbottelstruiken op de oostpunt en diverse prachtige Rouwmantels op het eiland kon bekijken. In de morgen van zondag 17 september fietste ik naar Peter toe vanuit de Camping Lange Paal, waar ik mijn tent had staan, om het huisje te gaan schoonmaken. Peter stond al op me te wachten en wild gebarend vertelde hij mij dat hij tijdens zijn wandeling op de Vliehors een juveniele Havikarend had gezien. Quasi nonchalant vroeg ik Peter “leuk, verder nog iets....”, hieruit duidelijk blijk gevend dat ik er geen snars van geloofde. Peter keerde hierop terug met een schets welke hij gemaakt had in het veld, en wees me in de Jonsson aan wat hij gezien had. Overtuigd van zijn gelijk, snelde ik hierop naar het Posthuys, om hier met de betaaltelefoon het semafoonbericht te versturen. Hierop keerde ik terug naar het huisje, en zag dat ik de code doorgegeven had dat ik de vogel zelf had gezien, gezien deze fout keerde ik weer terug en corrigeerde de melding. Ondertussen sloeg het semafoonsysteem op hol, en sommige semafoongroepen ontvingen geen melding meer of ontvingen een verkeerde afzender...

Naar buiten stappend kwamen Wim van der Schot en Ruud van Beusekom druk pendalend onze richting opgefietst. Peter werd onmiddellijk aan een kruisverhoor onderworpen terwijl we richting de Vliehors fietsen. Een Grote Pieper welke inviel in de eerste Kroonpolder werden nog rustig bekeken en de koers werd doorgezet, ondertussen zagen we diverse mensen fietsend komend richting de Vliehors. Lopend in de eerste kilometer op de Vliehors werden we ingehaald door Wim Wiegant, die vroeg of het wel helemaal goed ging met ons, en wat Peter dan wel gezien had. Peter nog steeds overtuigend van zijn gelijk pareerde elke vraag, en gezien de antwoorden van Peter bleef een ieder ferm doorploeteren door het mulle zand van de Vliehors. Op de eerste grote duinformatie aangekomen, zagen we op grote afstand een roofvogel vliegen, echter ver weg zonder enige kenmerken. Nog dichterbij gelopen zagen we wederom de vogel vliegend vanuit het meest westelijke deel in onze richting komend. Ondertussen stond Enno Ebels te bellen met een groepje vogelaars op Ameland (Erik Koops), en terwijl de vogel dichterbij kwam en Peter verzocht werd om zo veel mogelijk foto’s te maken, klonk het in koor “tis er een”.

De vogel vloog prachtig over.... en je zag een ieder op de vlakte gek worden....

Toen werd het chaos en overal zag je mensen rennend naar ons toe komen, behalve Max Berlijn..... Hij had besloten dat hij het eerste bericht niet geloofde, en dook onder de douche. Bij Enno zijn bericht besloot Max ook maar te vertrekken. Vele tientallen minuten laten dan de rest, sterker nog er waren al mensen op te terugweg, kwam eerst “Raddes” (de hond van Max) en later zijn “meer dood dan levend” baasje aangestrompeld. De gewaarschuwde Arend Wassink zag de vogel vanaf Texel samen met de Visarend welke een tijdje rond cirkelde met de Havikarend, aldus een telefoongesprek welke we live konden horen. We hoorden via de aanwezig mobiele telefoon dat de Ameland club onderweg was, en geadviseerd werd aan hun om de Vliehors expres te regelen. Hiermee werd een oude belofte van mij aan de eigenaar ook nog eens ingelost doordat ik beloofd had dat er een keer gebruik gemaakt moesten worden van zijn diensten door vogelaars...

Iedereen inclusief Peter verdween van het strijdtoneel en ik werd moederziel alleen achter gelaten met wat koekjes en extra shag. Ik zou wachten op de Ameland bootlading welke zouden komen in na schatting twee uur nadat de laatste van de Deception-tour gasten was vertrokken. Ondertussen de arend in gaten houdend, soms circelend met twee Boomvalken, enige tijd vergezeld van een adulte man Slechtvalk of gepasseerd worden door een twee-tal Smellekens. Ook de aardige aantallen Paapjes en andere zangvogels zorgden voor het nodige vertier, hoogte punt was een Grote Pieper welke ter plaatse was. Na circa 1,5 uur besloot de vogel op te stijgen en vloog wederom over me heen naar de kazerne. Paniek de vogel viel neer, en ik had niet precies gezien waar gezien dat mijn gezichtveld gehinderd was door een reusachtig duin... Ik besloot hierop mijn domicilie te kiezen tussen de kazerne in en het eerste grote duin, zodat als de vogel iets deed ik deze ook zou kunnen vinden. Echter terwijl de tijd verstreek was de vogel eigenlijk spoorloos voor me.

Luid toeterend kondigde Maarten van de Vliehors expres zijn komst aan, en een vrachtauto volgeladen met vogelaars kwam mijn richting op gesneld. Ik moest erkennen dat ik niet precies wist waar de vogel zat, waarop ik ballend werd aangekeken. Ondertussen zag iemand de vogel opstijgend bij de kazerne, en al spoedig konden we de vogel fraai waarnemen, terwijl deze ons op korte afstand passeerde vliegend naar de westpunt van de Vliehors.

Ik liep nog kort mee met de mannen, en er werd aan mij gevraagd of het mogelijk was het eiland te verlaten. Gelukkig kende ik de tijden van de boot Texel – Vlieland en enkele maakten een enorme rondje. Koploper was Patrick Palmen met de afstand Ameland-Vlieland-Texel-Den Helder-Harlingen-Groningen en ten slotte Horst in Limburg.

Ik liep moe gestreden terug naar mijn fiets om vervolgens naar Peter te gaan in “de Zwaluw”. Bijna bij het Posthuys zag ik Ruud Brouwer, Rob Halff en Arnoud van den Berg met een soort “de dood of de gladiolen” actie doen richting de Vliehors in het halfdonker. Uiteraard waren zij niet succesvol, en voegden zich later bij ons in de kroeg.

Na goed gegeten te hebben, fietsten Peter en ik naar het dorp. Alhier hadden we een prachtavond voorzien van veel bier, sterke verhalen en vooral veel humor! De terugweg naar het Posthuys was zeer lastig, en enkele kilometers ontbreken in ons beide geheugens....

Justin Janse

• 1995
• Havikarend