Ontdekking Vale Gierzwaluw

Het is alweer het 3e en laatste Deception tours weekend van 2006. Achter ons lagen twee Deception Tours weekenden waarvan de eerste weinig spectaculairs heeft opgeleverd. Overwegend lege bosjes domineerden ons werkterrein en 2 overvliegende Morinelplevieren waren het hoogtepunt. Wat bovenal opviel was het zomerse weer. Eind september nog in korte mouwen vogelen op de wadden bleek een nieuwe gewaarwording, althans voor mij. Tijdens het tweede weekend was al een duidelijk opwaartse lijn merkbaar in zowel het aantal leuke soorten, als de aantallen zelf. Een fraai twitchbare Bosgors op de waddenveldjes van lange paal en op zee was het gezellig druk met o.a. Vale Pijl, Zwarte Zeekoet en Vorkstaartmeeuw(en). Opmerkelijk genoeg eindigde de uitslag tussen het aantal Blako’s en Tjiffen in het voordeel van de laatste. Begin oktober ligt dit nog wel eens anders op Vlie.

Terug naar het 3^e – en zo is gebleken memorabele - weekend. Vrijdag begon rustig. Veel lijsters dat wel, maar verder niet veel. De Taigarietganzen waren het hoogtepunt van de ochtend voor Deceptiontour gangers, voor vrijwel iedereen een nieuwe eilandsoort.

Zoals wel vaker gebeurd dool ik in mijn eentje rond op zoek naar some thrill and excitement. Dit keer richting kazerne. Al op vrijdagmiddag helemaal naar de kazerne fietsen betekent veelal dat ik me in Oost en op Lange Paal niet genoeg kan vermaken. Wederom deze dag uitstekend hobbyweer. Weinig wind met een lekker zonnetje. Rond de klok van twee fiets ik Tom van de Have tegemoet die een paar honderd meter verder mijn kant op komt.

Bij het kruisen van onze wegen brengen wij elkaar, volgens goed gebruik, op de hoogte van het laatste nieuws. Ondertussen gaat de telefoon; zenuwachtig en verwaaid hoor ik een stem die mij vertelt dat één of twee gierzwaluwen zojuist zijn waargenomen boven het duin aan de noordkant van het eiland, ten westen van Lange Paal. Mogelijk lichter exemplaar ertussen …. nu uit zicht … kort gezien, details ontbreken nog. Kun je komen .. moet foto’s maken. Dat was Nils.

Ik heb inmiddels genoeg ervaring met Nils om te weten dat hij niet met vage claims op de proppen komt, zonder op z’n minst vrij zeker te zijn, échte Deceptions daargelaten ;-)… Gepaste onzekerheid, zeker, maar zonder enige substance de klok luiden, nee.

Ik besefte me dat het niet heel sociaal was om alvast weg te fietsen zonder Tom – verstaanbaar – op de hoogte te stellen van wat gaande was. Volg me was mijn advies geloof ik, en dat gebeurde. Al snel herinnerden mijn hartslag en ademhaling mij aan de jaarlijkse belofte om vóór de Vlie weekenden meer te gaan sporten, zodat ik minder tegen het fietsen aan hik. Met jaarlijkse uitstel tot gevolg……. Mijn ambitieniveau zakte onmiddellijk tot de slipstream van Tom die mij inmiddels op sleeptouw had genomen. Tijdens de sprint richting oost kreeg ik een dejavu van de twitch van de Forsters Stern op het buureiland Terschelling. Hoewel misschien al 10 jaar geleden herinner ik me nog altijd dat ik totaal gesloopt aan kwam op de meest oostelijke punt van eiland nadat ik het gehele abortuspad in het kielzog van amateur (..wat heet..) wielrenner Duivendijk had gefietst.

Na een kwartier of zo zag ik de eerste fietsen in het zand liggen, zoals alleen twitchers in stress situaties dat kunnen. Tegen beter weten in reed ik mijn fiets zo ver mogelijk het duin op zodat ik minder ver hoefde te lopen en daardoor sneller boven zou zijn. Right! Met de laatste zwengel aan de pedalen zwenkte ik naar de zijkant en kon me nog ternauwernood staande houden…. maar ik heb het gehaald, nu de vogel nog!!

Bovenop het duin stonden ca. 10 mensen verstijfd van adrenaline. De vogel was zojuist gezien en vloog vrij constant en ver weg boven zee, zo nu en dan in gezelschap van een tweede vogel. De Brandarus fungeerde op de achtergrond geregeld als referentiepunt. Eén van de twee giertjes bleek lichter en (iets meer) afgeronde vleugelpunten. Toen een van de vogels dichterbij kwam greep ik onmiddellijk naar de fotospullen…..platen die hap! Wat ik mij er nog van herinner is dat de determinatie zich op dat moment tussen vrij zeker en zeker verkeerde. Samen met canonvriendje Bas rende ik het duin af en richting de waterlijn. Daar hebben wij denk ik 1,5 uur lang ons nek en camera in een 360graden positie gehouden om de langsvliegende zwaluw(en) vast te leggen. Ik denk dat ik nog niet eerder zoveel foto’s van een gewone Gierzwaluw gemaakt heb. De Vale Gierzwaluw is er uiteindelijk herkenbaar op terecht gekomen.

Bovenop het duin was het feest compleet! Geregeld belde ik met Jeroen/Nils met de vraag om de exacte vlieglocatie van de vogel. Vanaf het strand was dit vaak niet goed te volgen. Ik weet nog goed dat er een keer alleen maar herrie en opwinding weerklonk omdat de vogel op ooghoogte passeerde…….sta ik weer op het strand natuurlijk!! Bovendien was ik minstens zo druk bezig met het bekijken van de resultaten als met het indrukken van de ontspanknop zelf, dat maakte het dat ik de gierzwaluw geregeld uit het zicht verloor.

Ongelooflijk wel een Vale Gierzwaluw, tezamen met tenminste 1 Gierzwaluw ter plaatse boven het strand en boven zee eind oktober. De tijd is uitstekend, langverwacht zeker ook, maar toch. Deels ongeloof om een nieuwe soort voor NL te zien op een meer dan gemiddeld afgelegen plek in NL. In de euforische stemming komt ook de onvermijdelijke ranking & exclusiviteit discussie op gang. De sympathie voor Hans, de enige top 10-er die op het eiland was, groeide door zijn volhardende aanwezigheid tijdens de Deception tours weekenden. Loon naar werk, al die uren terugbetaald! En het leek wel of de stemming op het vaste land ter plekke voelbaar was. Morgen wordt het druk!!

In de avond vloeide het bier royaal, tussendoor werden snapshots van het fotomateriaal getoond. Feestelijke stemmig alom en de speculaties voor de volgende dag waren niet van de lucht. Nils was met recht bestempeld als de held van het weekend, nee wat, van Deception tours 2006!!

Die volgende ochtend werd het druk, zo’n 60 man. Ik heb me niet de hele dag beziggehouden met de Vale Gierzwaluw, maar op meerdere momenten van de dag heb ik de vogel gezien. Eenmaal pikte ik de vogel op vanaf de fiets toen deze de duinrand volgde tussen Badhotel richting Oost. Voor een aantal twitchers van het vaste land was dit het eerste moment van waarnemen. De sfeer van stress, hoop, spanning en ongeloof is bij iedere mega twitch aanwezig, alleen de soort is telkens anders, wat is het toch een leuke hobby!

Al met al heeft vrijwel iedereen de vogel op kunnen zien die dag. Voor de zondaggangers bleek het een Deception tours in hoofdletters. Op de boot richting Harlingen heerste een ingetogen vreugde.

Han Zevenhuizen